Każda inwestycja związana z budową dróg powinna być poprzedzona wykonaniem odpowiednich do charakteru przedsięwzięcia ekspertyz. Wymagane jest również dobranie materiałów o określonych właściwościach fizykochemicznych, które będą trwałe, a jednocześnie spełnią wszelkie wymogi bezpieczeństwa. Z pomocą w tego typu działaniach przychodzą laboratoria drogowe, zajmujące się wszechstronną analizą jakości materiałów stosowanych do budowy, ale też kontroli stanu istniejących już dróg. Dzięki wykonywanym badaniom inwestycje budowlane mogą zostać zrealizowane na odpowiednio wysokim poziomie, a przede wszystkim – zgodnie z odgórnie ustalonymi normami, zasadami bezpieczeństwa i zaleceniami związanymi z ochroną środowiska. Co zatem można badać w laboratorium drogowym i jakie stosuje się do tego metody? Zapraszamy do lektury wpisu.
Jakie badania materiałów wykonuje się w laboratorium drogowym?
Surowce, które zostały wykorzystane do budowy jezdni, determinują finalne właściwości nawierzchni, komfort jazdy oraz bezpieczeństwo użytkowników ruchu drogowego. Właśnie dlatego materiały te wymagają szczegółowych badań, aby w rezultacie móc zapewnić jak najlepsze parametry ukończonej drogi. Istotnym zakresem działalności laboratorium drogowego jest badanie gruntów i kruszywa wykorzystywanego przy budowie dróg celem określenia przydatności dostępnych surowców do robót ziemnych. Kruszywa są analizowane m.in. pod kątem wyglądu kryształów, ich składu chemicznego, wytrzymałości czy odporności na skrajne warunki. Na tej podstawie pracownicy laboratorium mogą wydać opinię, czy materiał wyprodukowany z danej skały nadaje się do dalszego zastosowania, czy należy wymienić go na inny.
Drugą ważną dziedziną badań są analizy mieszanek mineralno-asfaltowych, nazywanych potocznie asfaltem. Liczy się przede wszystkim ich skład, uziarnienie, gęstość oraz odporność na deformację. W kontekście tej ostatniej właściwości istotne znaczenie mają różnego rodzaju symulacje i badania koleinowania, które umożliwiają obserwację reakcji mieszanek mineralno-asfaltowych na nacisk kół samochodowych. Wykonywana jest również analiza temperatury zapłonu materiałów – jej wartość ma niebagatelne znaczenie dla bezpieczeństwa pożarowego np. w fabrykach zajmujących się produkcją mieszanek mineralno-asfaltowych.
Trzecim działem badań wykonywanych w laboratoriach drogowych są badania świeżych mieszanek betonowych i stwardniałego betonu. Na ogół badania tego typu wykonuje się w celu kontroli zgodności zleconej przez producenta betonu, diagnozy potencjalnej trwałości betonu w określonym środowisku i ewentualnego wykrycia nieefektywnych składników, które prowadzą do niekorzystnych zmian materiału. Beton i mieszanki mineralno-asfaltowe mogą zostać także sprawdzone na okoliczność posiadania w strukturze zrostów i spękań mogących mieć wpływ na eksploatację gotowej drogi.
Co wchodzi w zakres działalności laboratorium drogowego?
W zakres oferowanych przez laboratoria drogowe usług wchodzą nie tylko wspomniane już badania materiałów wykonywane przed realizacją inwestycji, ale również kontrola gruntów, na których ma ona stanąć. W takich sytuacjach przeprowadzane są prace geologiczne, w tym m.in. badania gruntu i rozpoznanie warunków gruntowo-wodnych. Laboratoria drogowe wykorzystują specjalistyczne sondy oraz urządzenia elektromagnetyczne, aby pobierać próbki do dalszej analizy. Następnie są one poddawane badaniom pod kątem tych parametrów, które są kluczowe dla realizacji danej inwestycji. Wykonywane badania uwzględniają techniczną zgodność materiałów z wymaganiami stawianymi przez polskie oraz międzynarodowe normy, a na ich podstawie powstają szczegółowe aprobaty i specyfikacje techniczne. Część działań laboratoriów skupia się na wykonywaniu badań kontrolnych u producentów materiałów budowlanych, a część dotyczy analizy zastosowanych już surowców i ich oceny w praktyce. Warto wspomnieć, że w zakresie usług oferowanych przez takie placówki jak Laboratorium Drogowe Szczecin znajdują się nie tylko badania, ale także wystawiane na ich podstawie opinie geotechniczne oraz dokumentacja geologiczno-inżynierska.